Tìm hiểu hệ thống lái trợ lực điện EPS trên ô tô

Hệ thống lái trợ lực điện ESP trên ô tô không chỉ mang đến cảm giác lái thoải mái mà còn giúp giảm được mức tiêu hao nhiên liệu, dễ dàng sửa chữa khi hư hỏng...

Hệ thống lái đóng vai trò dẫn hướng cho ô tô, giúp xe di chuyển đúng hướng và an toàn. Nguyên lý cơ bản của hệ thống lái là cơ chế vận hành của bánh răng - thanh răng (Rack-and-pinion) hay cơ chế trục vít -  bánh vít (recirculating ball), đây là những cơ cấu cơ khí đơn giản và khi vận hành, tay lái của xe khá nặng cũng nhưng mất hành trình dài để xoay vô-lăng. Với sự phát triển của khoa học công nghệ, hệ thống trợ lực lái trên ô tô giúp manh đến những trải nghiệm lái dễ dàng và thoải mái hơn

Những hệ thống lái trợ lực được áp dụng trên ô tô ngày nay.

• Thủy lực
• Điện tử
• Khí nén
• Chân không

Trong những hệ thống trợ lực lái trên thì hệ thống trợ lực lái thuỷ lực (sử dụng áp suất dầu) HPS và hệ thống trợ lực lái điện tử (điều khiển điện tử) EPS được áp dụng nhiều trên các dòng xe con, xe du lịch hiện nay.

Trợ lực lái thuỷ lực HPS là hệ thống trợ lực lái đã được áp dụng trên những mẫu xe sản suất hàng loạt trước đây. Ưu điểm của hệ thống lái thuỷ lực là chi phí sản xuất và sửa chữa thấp. Tuy nhiên diokích thước nặng, tốn không gian, tay lái khá nặng nên hệ thống này đang dần được thay thế. Và cơ cấu lái trợ lực điện là hậu bối ưu tú nhất 

Những ưu điểm của hệ thống trợ lực lái điện tử (Electrically Power Steering)

• Hệ thống lái trợ lực điện sử dụng một mô-tơ điện để đẩy thanh răng của hệ thống lái khi xe được đánh lái, không sử dụng sức mạnh động cơ để hoạt động giúp manh đến khả năng tiết kiệm nhiên liệu từ 2-3% cho xe khi vận hành.
• Kết cấu thiết kế đơn giản, có trợ lượng nhẹ hơn so với trợ lực lái thuỷ lực. Dễ dàng sửa chữa hơn (nhưng chi phí lại cao hơn)
• Hệ thống lái trợ lực điện cho tay lái nhẹ nhang hơn khi xe chạy ở tốc độ thấp mang đến sự thoải mái cho người lái
• Tay lái trợ lực điện nặng hơn và cho cảm giác thật hơn khi chạy ở tốc dộ cao, mang đến cảm giác an toàn và ổn định cho xe
• Hệ thống lái trợ lực điện sử dụng dầu thuỷ lực, kém thân thiện với môi trường.

Tuy vậy, hệ thống EPS vẫn có nhược điểm của nó. Thông qua một cuộc thử nghiệm trên đường đua tốc độ cao, đặc biệt ở đoạn bẻ cua gấp thì do lực quán tính của động cơ điện nên dù đã cố tình ngắt điện nhưng động cơ vẫn quay, điều này gần như không khác biệt mấy so với trợ lái thủy lực và cần sẽ được khắc phục trong tương lai.

Ngoài ra, chính việc sử dụng công nghệ kiểm soát điện tử và lập trình khá tinh vi, nên đôi khi  hệ thống trợ lực lái điện tử làm cho vô-lăng trở nên quá nhẹ, như không còn cảm giác cầm lái, thậm chí là có người còn cảm nhận được rằng mô-tơ trợ lực phát ra tiếng ồn khiến người ngồi trong khoang xe có thể nghe thấy. 

Ở thời điểm hiện tại, ngoại trừ các dòng xe cũ hoặc đã qua sử dụng, không còn nhiều những mẫu xe mới sử dụng hệ thống lái trợ lực thủy lực, thay vào đó sẽ là hệ thống lái trợ lực điện tiên tiến và mới nhất. Có thể kể đến những thương hiệu phổ biến như Kia, Hyundai, Toyota hay Honda, còn những thương hiệu xe sang như Mercedes-Benz, Audi hay BMW đều đã áp dụng từ trước đây.